لیقوان یکی از روستاهای اقتصادی و هدف گردشگری آذربایجان‌شرقی است که به‌دلیل تولید پنیر درجه یک در این روستا شهرت بسیار زیادی پیدا کرده و هزاران نفر به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم در تولید پنیر لیقوان اشتغال دارند.
روستای لیقوان به پایتخت پنیر ایران معروف است که پنیر تولیدی در این روستا طعمی ترد و شور دارد و دارای سوراخ‌هایی است و از شیر تازه گوسفند تهیه می‌شود.
این پنیر شبه‌نرم بین سه ماه تا یک‌سال در آب‌نمک نگه داشته می‌شود تا برسد و معمولاً در صبحانه همراه نان خورده می‌شود. پنیر لیقوان مشهورترین پنیر سنتی ایرانی است و در تولید آن از مواد شیمیایی و غیرارگانیک استفاده نمی‌شود و به‌همین دلیل سالم و لذیذ بوده و طرفداران زیادی دارد.
فعالیت ۴۵ تولید کننده بزرگ پنیر در روستای «لیقوان»
یکی از دلایل دیگری که موجب خوشمزگی این پنیر می‌شود، گونه‌های گیاهی است که در دامنه شمالی کوه‌های سهند در مجاورت روستای لیقوان می‌رویند و گوسفندهای روستاییان لیقوانی از آن‌ها تغذیه کرده و شیر لذیذ آن به پنیر تبدیل می‌شود.
البته علاوه بر این موارد، نحوه بهداشتی شیردوشی استفاده شده در این روستا و تحویل شیر تازه به تولیدکنندگان پنیر منجر به تولید شیر و پنیر باکیفیت لیقوان می‌شود.
بیش از ۴۵ تولیدکننده بزرگ پنیر در روستای «لیقوان» فعالیت دارند و ۶۵ هزار رأس گوسفند که اغلب از نوع قیزیل هستند در این روستا و روستاهای مجاور وجود داشته که در تولید شیر لازم برای تهیه پنیر نقش دارند.
دامپروری و تولید پنیر مهم‌ترین منبع درآمد و شغل اصلی روستاییان این منطقه است. لیقوانی‌ها معتقد هستند استفاده از شیر مخصوص غنی از پروتئین در تهیه پنیر، کیفیت و ارزش غذایی آن را افزایش داده است.
تفاوت اساسی پنیر لیقوان با پنیرهای تقلبی
رنگ پنیر یکی از عوامل اصلی شناسایی کیفیت پنیر می‌تواند باشد، به این صورت که رنگ شیر گوسفندی سفید خالص است و از آنجایی که پنیر لیقوان از شیر خالص گوسفند و بز تولید می‌شود، به رنگ سفید است و هر پنیری با رنگ مایل به زرد نشان از این دارد که پنیر از شیر گاوی تهیه شده و یا درصدی شیر گاو در تولید استفاده شده است.
با توجه به این موضوع که در فرآوری پنیر لیقوان، روغن حیوانی موجود در شیر از آن جدا نمی‌شود، بنابراین وجود درصد نسبتاً بالای چربی در پنیر لیقوان سبب نرم بودن نسبی پنیر می‌شود و با این وجود رنگ پنیر کاملاً سفید است.
گاهی برای سفید کردن پنیر تولیدی از شیر گاو اقدام به جداسازی چربی شیر گاو توسط دستگاه‌های چگالشی می‌کنند. هر چقدر چربی پنیر کمتر باشد پنیر سفت‌تر خواهد بود و این امکان وجود دارد که پنیر از شیر گاوی تولید شده باشد و یا از افزودنی‌های غیرمجاز برای تولید استفاده شده باشد.
این امکان وجود دارد که با بالا بردن درصد آب موجود پنیر تقلبی مشکل سفت بودن آن برطرف شود ولی نرمی حاصل از درصد آب زیاد سبب خرد شدن بیش از حد پنیر می‌شود، بنابراین پنیر سفید نسبتاً نرم که خرد نمی‌شود از مشخصات پنیر گوسفندی است.
